İsmet İnönü

*Millî Şef*
İsmet İnönü
Millî Şef İsmet İnönü
	İnönü ontok toun 1938
2nd President of Turkey
	Dalam jawatan; 11 Milau 1938 – 22 Mikat 1950
Prime Minister	Celâl Bayar; Refik Saydam; Ahmet Fikri Tüzer; Şükrü Saracoğlu; Recep Peker; Hasan Saka; Şemsettin Günaltay;
Preceded by	Mustafa Kemal Atatürk
Succeeded by	Celâl Bayar
1st Luguan Montiri do Turkey
	Dalam jawatan; 20 Milau 1961 – 20 Mansak 1965
President	Cemal Gürsel
Preceded by	Emin Fahrettin Özdilek
Succeeded by	Suat Hayri Ürgüplü
Maklumat peribadi
Kinosusuon	Mustafa İsmet; 24 Manom 1884; Smyrna, Ottoman Empire
Kapatayon	25 Momuhau 1973 (umul 89); Ankara, Turkey
Pinamalabangan	Anıtkabir, Ankara
Momogun	Ottoman, Turkish
Parti pulitik	Republican People's Party
Sawo	Mevhibe İnönü
Tanak	4, including Erdal İnönü
Tempat belajar	Imperial School of Military Engineering; Ottoman Military College;
Tandatangan
Perkhidmatan tentera
Kesetiaan	Ottoman Empire (1903–1920); State of Turkey (1920–1923); Republic of Turkey (1923–1926);
Cabang/khidmat	Ottoman Army; Army of the GNA; Turkish Army;
Pangkat	Orgeneral
Perang/Pertempuran	31 March Incident; Yemeni Revolt; Balkan Wars; World War I Middle Eastern theatre Caucasus Campaign; Sinai and Palestine Campaign Nablus; Buqqar Ridge; Beersheba; Khan Ayash; ; ; ; Greco-Turkish War İnönü I; İnönü II; Kütahya-Eskişehir; Great Offensive Dumlupınar; ; ; Kurdish–Turkish conflict Ararat rebellion; Dersim rebellion; ;

Mustafa İsmet İnönü (24 Manom 1884 – 25 Momuhau 1973) nopo nga songulun sorupu politik Turki om tupisor soujor Turki i nokoumbal nosili sabaagiMomumuruan Turki koduo mantad toun 1938 gisom 1950, om nogi luguan montiri soginumu intolu: mantad 1923 gisom 1924, 1925 gisom 1937, om 1961 gisom 1965.

Noikitiraf i İnönü do ogumu puruan sabaagi mongunguhup di Mustafa Kemal Atatürk, miampai piombolutan diolo tinumimpuun mantad po di Kimpin id Caucasus. Id Pisangadan Greco-Turkish 1919–1922, nokosili yau sabaagi luguan General Staff koiso mantad toun 1922 gisom 1924 montok soujor Turki toomod, id hombo minomuruan yau do tinimungan dii id Pisangadan Koiso om Koduo do İnönü. Minanahak o Atatürk kumaa di İsmet do ngaran paganakan İnönü, kopihondot kinyonon pisangadadn dii, soira pinoindalan o Undang-Undanga Ngaran Paganakan 1934. Nosili nogi yau do luguan perungind montok persidangan Mudanya om Lausanne montok porinta Ankara, om nakaanu mongidu do Pibatosan Sèvres mooi alanan do Pibatosan Lausanne. Sabaagi luguan montiri solinaid timpu togumu do momuruan Atatürk, pinopoindalan ii İnönü do ogumu reformasi pemodenan om nasionalisme do Atatürk's. Minonuhu nogi ii İnönü montok popoindalan do Zilan massacre.

Koposion Pogulu

İsmet İnönü (nosusu sabaagi Mustafa İsmet) nopo nga nosusu ontok toun 1884 id Smyrna (İzmir) id suange Vilayet Aidin kumaa di Hacı Reşit om Cevriye (kaagu Cevriye Temelli). Tinumingkod ii Hacı Reşit sabaagi do luguan First Examinant Department do Legal Affairs Bureau montok War Ministry (Harbiye Nezareti Muhakemat Dairesi Birinci Mümeyyizliği).^[1] Songulun sorupu paganakan Kürümoğlu mantad Bitlis, tapa di İnönü's nopo nga nosusu id Malatya. Tumanud do ponoriukan sorupu paganakan i monoriuk poninduhui sakag diolo, noilaan do paganakan Kürümoğlus nopo nga nasandadan do tulun Turki^[2], toud sekunder nopo nga kiboros do yolo nopo nga haro sakag do Kurdish .^[3]^[4]^[5]^[6] Tama dau nopo nga tanak di Müderris Hasan Efendi, songulun ulama^[1] mantad paganakan Turki mantad Razgrad (dinondo Bulgaria).^[7] Ontok toun 1933, tinumombului yau do Razgrad ahapas nasangod o tana pamalabangan Turki id kakadayan dilo.^[8] İsmet nopo nga tanak koduo id paganakan dau; haro tolu miadi-adi kusai, ii nopo nga tanak tigulu, Ahmet Midhat, om duo tadi kusai, Hasan Rıza om Hayri (Temelli), om nogi songulun tadi tondu Seniha (Otakan).^[9] Mingundaliu o kinoyonono diolo sabab go tonggungan tapa dau.

Kapatayon

Ontok 25 Momuhau 1973, minidu pogun ii İsmet İnönü tu noontok do heart attack maamaso umul 89 toun. pinopoisytihar o parlimen do timpu berkabung gisom do upasara pamalabangan dau. Nolobong yau id Anıtkabir mitoguang miampai lobong di Atatürk's, ontok 28 Momuhau. Alapas rampasan 1980, minopoundaliu i Kenan Evren hopod om duo lobong mantad Anıtkabir, nga pinologos o lobong di İnönü's. Lobong di İnönü's nopo nga manganu bontuk dinondo ontok Milatok 1997.^[10]

Legasi

Pinungaran o Universiti İnönü om Stadium Malatya İnönü id Malatya kopihondot do ngaran dau, ingkaa nogi Stadium İnönü id Istanbul, ii nopo nga gelanggang montok kalab buul sipak Beşiktaş. Sabaagi songulun di kipondidikan akawas, kaanu ii İnönü do alantas mimboros doid boros Arab, English, French om German suai ko boros tina dau, Turki.^[11]

Potrayal

Mimingkono Australia, Gerard Kennedy miningkono sabaagi Kolonel Ismet Bey id filem The Lighthorsemen ontok toun 1987.

Kapamagatangan

Turkey: Medal of Independence, 21 Milau 1923^[12]

Galeri

Miampai Mustafa Kemal Atatürk id toning do front maamaso Turkish War of Independence
Miampai Kazım Karabekir
Miampai Atatürk, 1936
Miampai Jahangir Novruzov
Id Hatay i wagu nogi noaneksasi
Miampai Benito Mussolini, 1932
Id Moscow, 1932
Id kongrss CHP
Miampai Refik Saydam, 1939
Miampai Atatürk om Reza Shah Pahlavi
Mogintong do troops miampai Atatürk alapas Second Battle of İnönü
Nasangod id Parlimen, 1964

Sukuon

↑ ^1.0 ^1.1 T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972. (id Turkish)
↑ "Kürüm'lerin Soy Ağacı". aksav. Pinoopi mantad sanḏad ontok 10 July 2009. Linoyog ontok 28 April 2022.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
↑ Pope, Nicole; Pope, Hugh (1998). Turkey unveiled : a history of modern Turkey. Woodstock, N.Y.: Overlook Press. ISBN 1-58567-096-0. OCLC 45633281.
↑ Romano, David, The Kurdish nationalist movement: opportunity, mobilization, and identity, (Cambridge University Press, 2006), 118; Despite his own Kurdish ancestry, Inonu had apparently embraced Ziya Gokalp's notions of Turkism, which allowed him to advance to the highest post of the new republic.
↑ Rıza Nur, Hayat ve Hatıratım: Rıza Nur-İnönü kavgası, Lozan ve ötesi, İşaret Yayınları, 1992, p. 235; "Demek İsmet Kürttür. Hem de koyu Kürt! Biz bu heyetin başından Abaza diye Rauf'u attırdık. Türk diye bir halis Kürt getirmişiz, vah yazık!"
↑ Nader Entessar, "The Kurdish Mosaic of Discord", Third World Foundation, Third World Quarterly, Vol. 11, No. 4, Ethnicity in World Politics (Oct. 1989), Carfax Publishing Co., 1989, p. 93; "Even Ismet Inonu, Ataturk's long time ally and successor, was discouraged from revealing his Kurdish heritage."
↑ Günvar Otmanbölük, İsmet Paşa Dosyası, Cilt 1, Yaylacık Matbaası, 1969, p. 6. Archived 4 Gumas 2023 at the Wayback Machine (id Turkish)
↑ "İnönü'nün 1933 Bulgaristan Seyahati Üzerinden Türk- Bulgar İlişkileri ve Türkiye'nin Balkan Politikası – İnönü Vakfı, İsmet İnönü, İsmet İnönü Kimdir, İsmet İnönü Hayatı, İsmet İnönü Resimleri" (id boros Turki). Pinoopi mantad sanḏad ontok 6 February 2024. Linoyog ontok 2024-03-23.
↑ Turan, Şerafettin (2003). İsmet İnönü – Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği. Bilgi Yayınevi. p. 1. ISBN 9789752200364.
↑ "Ankara Anıtkabir İsmet İnönü Galerisi". İnönü Vakfı. Pinoopi mantad sanḏad ontok 28 October 2018.
↑ "Ismet Inonu | All About Turkey". Pinoopi mantad sanḏad ontok 16 November 2022. Linoyog ontok 15 June 2022.
↑ Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu, Türk Parlamento Tarihi, Millî Mücadele ve T.B.M.B. I. Dönem 1919–1923 – III. Cilt: I. Dönem Milletvekillerin Özgeçmişleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları, Ankara, 1995, ISBN 975-7291-06-4, pp. 1013–1014.

[TCGK185-1] 1.0 ^1.1 T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972. (id Turkish)

[2] "Kürüm'lerin Soy Ağacı". aksav. Pinoopi mantad sanḏad ontok 10 July 2009. Linoyog ontok 28 April 2022.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)

[3] Pope, Nicole; Pope, Hugh (1998). Turkey unveiled : a history of modern Turkey. Woodstock, N.Y.: Overlook Press. ISBN 1-58567-096-0. OCLC 45633281.

[4] Romano, David, The Kurdish nationalist movement: opportunity, mobilization, and identity, (Cambridge University Press, 2006), 118; Despite his own Kurdish ancestry, Inonu had apparently embraced Ziya Gokalp's notions of Turkism, which allowed him to advance to the highest post of the new republic.

[5] Rıza Nur, Hayat ve Hatıratım: Rıza Nur-İnönü kavgası, Lozan ve ötesi, İşaret Yayınları, 1992, p. 235; "Demek İsmet Kürttür. Hem de koyu Kürt! Biz bu heyetin başından Abaza diye Rauf'u attırdık. Türk diye bir halis Kürt getirmişiz, vah yazık!"

[6] Nader Entessar, "The Kurdish Mosaic of Discord", Third World Foundation, Third World Quarterly, Vol. 11, No. 4, Ethnicity in World Politics (Oct. 1989), Carfax Publishing Co., 1989, p. 93; "Even Ismet Inonu, Ataturk's long time ally and successor, was discouraged from revealing his Kurdish heritage."

[7] Günvar Otmanbölük, İsmet Paşa Dosyası, Cilt 1, Yaylacık Matbaası, 1969, p. 6. Archived 4 Gumas 2023 at the Wayback Machine (id Turkish)

[8] "İnönü'nün 1933 Bulgaristan Seyahati Üzerinden Türk- Bulgar İlişkileri ve Türkiye'nin Balkan Politikası – İnönü Vakfı, İsmet İnönü, İsmet İnönü Kimdir, İsmet İnönü Hayatı, İsmet İnönü Resimleri" (id boros Turki). Pinoopi mantad sanḏad ontok 6 February 2024. Linoyog ontok 2024-03-23.

[9] Turan, Şerafettin (2003). İsmet İnönü – Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği. Bilgi Yayınevi. p. 1. ISBN 9789752200364.

[10] "Ankara Anıtkabir İsmet İnönü Galerisi". İnönü Vakfı. Pinoopi mantad sanḏad ontok 28 October 2018.

[11] "Ismet Inonu | All About Turkey". Pinoopi mantad sanḏad ontok 16 November 2022. Linoyog ontok 15 June 2022.

[TPT1013-1014-12] Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu, Türk Parlamento Tarihi, Millî Mücadele ve T.B.M.B. I. Dönem 1919–1923 – III. Cilt: I. Dönem Milletvekillerin Özgeçmişleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları, Ankara, 1995, ISBN 975-7291-06-4, pp. 1013–1014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]