Simpung tinaru
Simpung tinaru nopo nga numpug tulun honggo i mamung sosongulun dau popohompit do tinan sondii maya tungkus piobpinayan; tungkus poingizap toi ko' pointopot. Unsubon kointutunan tinaru maya kopopisuayan numpug sondii moniton wookon maya kowoowoyon irad koubasanan, boros, kotumbayaan, om koimaan. Karalano diti i koulai pongintutunan roitan do puuntinaru (ethnogenesis).
Kotinoruan nopo nga' woyopogihompitan oponsol do tulun. Tumanud simpunggayo "Tantaban Magadang do Winorun Kotinoruan: Simbakuro, Komisiwal om Katapatan" pinaharo miniampot do Puhuyap Kanada (Statistics Canada) om Koonggomon Puhuyap Amirika (United States Census Bureau) (1-3 Ngiop 1992), "Kotinoruan nopo pounayan tuou id koposion tulun: iti nopo nga sauk (phenomenon) i nokorolot id suang kabaalon tulun".
Poingkukuro pia, ogumu puru simbakuro kopupuruan (social science) irad puru sidtulun (anthropology) Fredrik Barth om Eric Wolf au mongizap dountotongkop (poinggonop otopot) o kointutunan tinaru sabaagi. Kasahap, sugaton diolo' kotinoruan nopo nga' iso totus mantad kawo pikamaan pialatan isoiso timungan, okon ko iso bahazan (kowowoyoon) nokorolot i tuou id suang timungan tulun. Katangkapan, mamung do iso numpug tinaru mangakun do pilombusan koubasanan moyo hiza (maso). Mulong dilo, puru susuyan om puru sidkoubasanantulun (cultural anthropology) nokokito, do asaru ogumu mantad tahang, koubasanan, om inubas (norms) i rinait mamangki' do pilombusan mikuo di tontok laid nopo, pointopot sinupuan wagu.