Boros Kadazan
Dusun Tengah | |
---|---|
Kadazan Tengah | |
Sandad id | Malaysia |
Rantau | Sabah, Brunei |
Etnik | Kadazan |
Momoboros sandad | 60,000 |
Kod boros | |
ISO 639-3 | kzj |
Tinaru Kadazan-Dusun nopo nga kiwaa boros sondii. Kopiipio nopo, tinaru Kadazan om Dusun nopo nga tinaru di misuai-suai, nga mantad booyungan di miagal. Boros nopo do koduo-duo tinaru diti nga osomok no miagal, nga haro okuri pisuayan do ijaan om kopolombusan.
Poomitanan, "rumah" nopo nga roitan do "walai" id suang Boros Dusun om "hamin" id suang Boros Kadazan. Ogumu hogot suai i misuai-suai o ijaan miagal do "dua" i roitan do "duo" id suang boros Dusun om "duvo" id suang boros Kadazan, "sembilan" i roitan do "siam" id suang boros Dusun, om "sizam" id suang boros Kadazan. Sundung do ingkaa, haro nogi hogot di miagal ii no "satu" i polombuson sabaagi "iso" id suang koduo-duo boros om "enam" ii no "onom".
Woyo'
[simbanai | simbanai toud]Nokoinsiriba o kopomogunaan Boros Kadazan diti sabap do momoguno o Kerajaan Persekutuan Malaysia do Boros Melayu om missionaris nga momoguno nogi do Boros Inggeris, ii nopo nga winonsoi maya kaida' koundolihon boros i pinoimagon do goduuduo kerajaan kolonial om persekutuan. Pinopointutun o Pogun Sabah do dasar montok monolibamban ahal diti, ii adadi nogi kumaa boros sandad Sabah i suai. Iti kaampai no dasar kopomogunaan Kadazan om boros-boros pribumi suai id sikul awam. Pinoindalan nogi goos do poposiliu boros diti sumiliu do boros rasmi id pogun dii.
Ogumu no naanu do Boros Kadazan o boros noolos, loolobi no mantad boros-boros pribumi Borneo Koibutan om nogi Boros Melayu. Momoguno o Kadazan do frikatif sibilan alveolar bervois /z/ miampai pointongkop id suang leksikon sandad diolo, iso woyo' i haro id piipiro boros Austronesia no. Boros Tsou om Paiwan nga haro nogi roromu-roromu diti, i gunoon do tulun sandad Taiwan. Iso po kawagu boros nopo nga Boros Malagasy i gunoon id pulau Madagaskar i poinladsong riong watu sinodu dau mantad do kotogisan Afrika.
Kopirati o Boros Kadazan diti miampai do Boros Dusun om ogumu tulun moboros do goduuduo boros dii nopo nga boros di miagal.
Sajara
[simbanai | simbanai toud]Noinsok o boros diti miampai do ogumu boros vernakular Sabah di suai id siriba komontirian Mustapha Harun sabaagi soboogian mantad do dasar asimilasi i popogirot kuasa' Boros Malaysia id pointongkop pogun.[1]
Id siriba goos do Kadazandusun Cultural Association Sabah, ontok toun 1995, nopili o dialek Bundu-Liwan (Central Dusun) sabaagi impohon kumaa boros "Kadazandusun" i pinostandard.[2][3] Nopili o dialek diti tu binoros do boros diti nopo nga i bobos orotian soira mogibooboros miampai dialek "Dusun" toi ko' "Kadazan" i suai.
Poomitanan sambayang
[simbanai | simbanai toud]Tama za
[simbanai | simbanai toud]Tama za doid surga, apantang daa o ngaan nu, koikot no daa kopomolintaan nu, kaandak nu, adadi doiti id tana miaga doid Surga. Pataako dagai do tadau diti, oh takanon za do tikid tadau, om pohiongo zikoi do douso za, miaga dagai do popohiong di pinapakaus doid dagai. Kada zikoi pohogoso doid koimbazatan, katapi pahapaso zikoi mantad kalaatan. Amen.
Ave Maria
[simbanai | simbanai toud]Ave Maria, noponu do graasia, miampai diau o Kinoingan, obitua ko do id saviavi tondu, om obitua o tuva' tinan nu Jesus. Sangti Maria, tina' do Kinoingan, pokiinsianai zikoi tu' tuhun do momimidouso, baino om ontok jaam do kapatazon za. Amen.
Nuludan piiradan Boros Austronesia
[simbanai | simbanai toud]Id siriba nopo nga nuludan piiradan Boros Kadazan om Boros Austronesia i suai i popoirad do hopod om tolu hogot.
English | one | two | three | four | person | house | dog | coconut | day | new | we (inclusive) | what | fire |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kadazan | iso | duvo | tohu | apat | tuhun | hamin | tasu | piasau | tadau | vagu | tokou | onu | tapui |
Dusun | iso | duo | tolu | apat | tulun | walai | tasu | piasau | tadau | wagu | tokou | onu/nu | tapui |
Tombulu (Minahasa) | esa | zua (rua) | telu | epat | tou | walé | asu | po'po' | endo | weru | kai, kita | apa | api |
Tagalog | isa | dalawa | tatlo | apat | tao | bahay | aso | niyog | araw | bago | tayo | ano | apoy |
Central Bikol | saro | duwa | tulo | apat | tawo | harong | ayam | niyog | aldaw | ba-go | kita | ano | kalayo |
Rinconada Bikol | əsad | darwā | tolō | əpat | tawō | baləy | ayam | noyog | aldəw | bāgo | kitā | onō | kalayō |
Waray | usa | duha | tulo | upat | tawo | balay | ayam/ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | anu | kalayo |
Cebuano | usa/isa | duha | tulo | upat | tawo | balay | iro | lubi | adlaw | bag-o | kita | unsa | kalayo |
Hiligaynon | isa | duha | tatlo | apat | tawo | balay | ido | lubi | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Aklanon | isaea, sambilog, uno | daywa, dos | tatlo, tres | ap-at, kwatro | tawo | baeay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kaeayo |
Kinaray-a | sara | darwa | tatlo | apat | tawo | balay | ayam | niyog | adlaw | bag-o | kita | ano | kalayo |
Tausug | hambuuk | duwa | tu | upat | tau | bay | iru' | niyug | adlaw | ba-gu | kitaniyu | unu | kayu |
Maranao | isa | dowa | t'lo | phat | taw | walay | aso | neyog | gawi'e | bago | tano | tonaa | apoy |
Kapampangan | metung | adwa | atlu | apat | tau | bale | asu | ngungut | aldo | bayu | ikatamu | nanu | api |
Pangasinan | sakey | dua | duara | talo | talora | apat | apatira | too | abong | aso | niyog | ageo | balo |
Ilocano | maysa | dua | tallo | uppat | tao | balay | aso | niog | aldaw | baro | datayo | ania | apoy |
Ivatan | asa | dadowa | tatdo | apat | tao | vahay | chito | niyoy | araw | va-yo | yaten | ango | apoy |
Ibanag | tadday | dua | tallu | appa' | tolay | balay | kitu | niuk | aggaw | bagu | sittam | anni | afi |
Yogad | tata | addu | tallu | appat | tolay | binalay | atu | iyyog | agaw | bagu | sikitam | gani | afuy |
Gaddang | antet | addwa | tallo | appat | tolay | balay | atu | ayog | aw | bawu | ikkanetam | sanenay | afuy |
Tboli | sotu | lewu | tlu | fat | tau | gunu | ohu | lefo | kdaw | lomi | tekuy | tedu | ofih |
Malay (incl. Malaysian and Indonesian) |
satu | dua | tiga | empat | orang | rumah | anjing | kelapa, nyiur | hari | baru, baharu |
kita | apa | api |
Javanese | siji | loro | telu | papat | uwong | omah | asu | klapa/kambil | hari | anyar/enggal | kita | apa/anu | geni |
Acehnese | sa | duwa | lhèë | peuët | ureuëng | rumoh/balèë | asèë | u | uroë | barô | (geu)tanyoë | peuë | apuy |
Lampung | sai | khua | telu | pak | jelema | lamban | asu | nyiwi | khani | baru | kham | api | apui |
Buginese | sedi | dua | tellu | eppa | tau | bola | asu | kaluku | esso | baru | idi' | aga | api |
Toba Batak | sada | dua | tolu | opat | halak | jabu | biang | harambiri | ari | baru | hita | aha | api |
Tetum | ida | rua | tolu | haat | ema | uma | asu | nuu | loron | foun | ita | saida | ahi |
Samoan | tasi | lua | tolu | fa | tagata | fale | taifau | niu | aso | fou | matou | ā | afi |
Māori | tahi | rua | toru | wha | tangata | whare | kuri | kokonati | ra | hou | taua | aha | ahi |
Tuvaluan | tasi | lua | tolu | fā | toko | fale | kuri | moku | aso | fou | tāua | ā | afi |
Hawaiian | kahi | lua | kolu | hā | kanaka | hale | 'īlio | niu | ao | hou | kākou | aha | ahi |
Banjarese | asa | duwa | talu | ampat | urang | rūmah | hadupan | kalapa | hari | hanyar | kita | apa | api |
Malagasy | isa | roa | telo | efatra | olona | trano | alika | voanio | andro | vaovao | isika | inona | afo |
Iban | satu | dua | tiga | empat | orang | rumah | asu | nyur | ari | baru | kitai | nama | api |
Melanau | satu | dua | telou | empat | apah | lebok | asou | nyior | lau | baew | teleu | nama | apui |
Noputan Labus
[simbanai | simbanai toud]Sukuon
[simbanai | simbanai toud]- ↑ Lent, John A. (1974). "Malaysia's guided media". Index on Censorship. 3 (4): 66. doi:10.1080/03064227408532375.
- ↑ "Official Language & Dialects". Kadazandusun Cultural Association Sabah (id boros Inggilis). Linoyog ontok 2021-06-02.
- ↑ Lasimbang, Rita; Kinajil, Trixie (2004). "Building Terminology in the Kadazandusun Language". Current Issues in Language Planning (id boros Inggilis). 5 (2): 131–141. doi:10.1080/13683500408668253.
- Language articles with speaker number undated
- Language articles without reference field
- Language articles missing Glottolog code
- Pages with plain IPA
- Articles containing explicitly cited Kadazan Dusun-language text
- Articles containing Tombulu-language text
- Articles containing Tagalog-language text
- Articles containing Central Bikol-language text
- Articles containing Rinconada Bikol-language text
- Articles containing Waray (Philippines)-language text
- Articles containing Cebuano-language text
- Articles containing Hiligaynon-language text
- Articles containing Aklan-language text
- Articles containing Kinaray-a-language text
- Articles containing Tausug-language text
- Articles containing Maranao-language text
- Articles containing Kapampangan-language text
- Articles containing Pangasinan-language text
- Articles containing Ilocano-language text
- Articles containing Ivatan-language text
- Articles containing Ibanag-language text
- Articles containing Yogad-language text
- Articles containing Gaddang-language text
- Articles containing Tboli-language text
- Articles containing Malay (macrolanguage)-language text
- Articles containing Javanese-language text
- Articles containing Acehnese-language text
- Articles containing Lampung Api-language text
- Articles containing Buginese-language text
- Articles containing Batak Toba-language text
- Articles containing Tetum-language text
- Articles containing Samoan-language text
- Articles containing Māori-language text
- Articles containing Tuvaluan-language text
- Articles containing Hawaiian-language text
- Articles containing Banjar-language text
- Articles containing Malagasy-language text
- Articles containing Iban-language text
- Articles containing Central Melanau-language text
- CS1 Inggilis-language sources (en)