Penampang

Penampang Pekan Penampang
Town and district capital
Longkod kakadayan Penampang.
Coordinates: 5°55′00″N 116°07′00″E
Country	Malaysia
State	Sabah
Division	West Coast
District	Penampang
Population  (2010)
• Total	93,616

Penampang nopo nga iso mantad ogumu watas id Boogian Pantai Barat, Sabah, Malaysia om miwolit do watas Kota Kinabalu. Kinoyonon dau i mitoning do boogian kotogisan nadadi do iso sabab nokosiliu o kinonyonon diti sabaagi do totombuluyan. Penampang nopo nga longkod montok mogigion Kadazan id Sabah om momuruan parlimen montok Penampang nopo nga i Y.B. Datuk Ewon Benedick, mantad parti UPKO.

Watas diti nogi nga, watas kotolu di tokoro kopio id Sabah. Longkod pentadbiran montok watas diti nopo nga id Pekan Donggongon. Pekan suai id watas diti nogi nga kohompit do Kasigui.

Etimologi

Nontodonon watas Penampang

Kakadayan Donggongon

Ngaran Penampang naanu mantad ngaran kampung di noopogulu id watas dii ii nopo nga Kampung Penampang id disan do Bawang Moyog/Petagas. Boros Penampang mogowit korotian watu tagayo toi ko' pampang id suang do boros Kadazan. Ahal diti miagal diti tu ogumu kopio watu tagayo/pampang id Kampung Penampang. Aa di alaid mantad dii, pamalahaan 'Pampang' nokosiliu do Penampang.

Sajara

Ontok toun 1958, notoodo o pihak kikuasa tempatan montok montadbir koiyonon watas Penampang ii nopo nga Majlis Daerah Luar Bandar Jesselton. Ontok 1966, Majlis Daerah Luar Bandar Jesselton nopo nga nalanan o ngaran kumaa do Majlis Daerah Luar Bandar Kota Kinabalu. Ontok toun 1978, ngaran Majlis Daerah Luar Bandar Kota Kinabalu nopo nga sinimbanan kawagu kumaa do Majlis Daerah Penampang.

Pentadbiran

Watas Penampang nopo baino nga id siriba pontadbiran do Majlis Daerah Penampang. Longkod pentadbiran om ekonomi nopo nga poingiliu id Pekan Donggongon. Watas Penampang nogi nga abaagi kumaa siam mukim;

• Mukim Bahang
• Mukim Bahang
• Mukim Donggongon
• Mukim Inobong
• Mukim Kepayan
• Mukim Kobusak
• Mukim Maang
• Mukim Moyog
• Mukim Penampang Baru
• Mukim Sugud

Montok ahal politik, Penampang nopo nga kiwaa duo koiyonon Diwan Undangan Negeri Sabah ii nopo nga Kapayan om Moyog ii poingiliu id siriba Parlimen Penampang.

Geografi

Watas Penampang nopo nga pongiliu id pesisir pantai barat negeri Sabah. Watas Penampang diti nopo nga mirontob miampai do;

• Daerah Kota Kinabalu di utara
• Daerah Tuaran di timur
• Daerah Tambunan di selatan
• Daerah Papar di barat daya
• Daerah Putatan di barat

Bontuk muka bumi montok watas Penampang nopo nga kogumuan nuluhon om sombogian tokoro no kiwaa tana tosiriba tu koiyonon nopo nga id suang koiyonon Banjaran Crocker. Titik takawas id Watas Penampang nopo nga Nulu Noimuhan miampai rinanggou do 1,431 meter, miampai do baang i tanaru nopo kopio nga Baang Moyog.

Demografi

Tumanud bancian Malaysia 2020, ginumu mogiigiyon id watas Penampang nopo nga soginumu 152,174 tulun miampai kepadatan mogiigiyon do perkilometer pasagi nopo nga 350 tulun ii kosuang id kategori sabaagi taburan mogiigiyon padat. Kogumuan mogiigiyon id watas Penampang nopo nga mamasok kohompit no etnik Kadazandusun, Bajau om Malayu.

Totombuluyon do tutumombului

Kokompungan Koubasanan Monsopiad nopo nga iso tiyonon totombuluyon ii poingiliu id Penampang. Monsopiad nopo nga songulun susumangod ii nointutunan ii momunggul do tulu o susumaap dau ii maan dau posowito o tongkurak id liwang kawalayan sabaagi pononsunudan kumaa do susumaap do suai.

Koubasanan

Taakanon koubasanan

Kiwaa piipiro taakanon koubasanan tongoulun id Penampang i kakal po potoundaan id restoran-restoran id watas diti gisom dinondo. Ii nopo nga:

• Butod
• Pinarasakan Sada (Basungan)
• Bosou
• Nonsom Bambangan
• Hinava
• Tuhau
• Hinompuka
• Bundu
• Tinimbu Wogok
• Linugu Bakas