Pergi ke kandungan

Republik Georgia

Mantad Wikipedia
Georgia nogi nga ngaran iso negeri id Amerika Syarikat, intangai Georgia, AS.
Georgia
საქართველო (Georgia)
Sakartvelo
Flag of Georgia
Flag
Coat of arms of Georgia
Coat of arms
Motto: 
ძალა ერთობაშია
Dzala Ertobashia
("Kekuatan dalam Penyatuan")
Anthem: 
თავისუფლება
Tavisupleba
("Kebebasan")
Kawasan di bawah kawalan Georgia dalam warna hijau tua; kawasan yang dituntut tetapi tidak dikawal Georgia dalam warna hijau muda
Kawasan di bawah kawalan Georgia dalam warna hijau tua; kawasan yang dituntut tetapi tidak dikawal Georgia dalam warna hijau muda
Capital
om kakadayan bobos agayo
Tbilisi
41°43′N 44°47′E / 41.717°N 44.783°E / 41.717; 44.783
Boros rasmiGeorgia (seluruh negara)
Abkhazia (Abkhazia AR)[1][2]
Tinimungan etnik
(2014[a])
86.8% orang Gurji
6.2% Azerbaijan
4.5% Armenia
0.7% Rusia
2.1% Lain-lain
Ugama
(2014)
88.1% Kristian
—83.4% Ortodoks Georgia
—5.7% Kristian lain
10.7% Islam
1.2% Lain/Tiada[3]
GovernmentRepublik berparlimen kesatuan
• Presiden
Salome Zurabishvili (სალომე ზურაბიშვილი)
Shalva Papuashvili (შალვა პაპუაშვილი)
Irakli Kobachidze (ირაკლი კობახიძე)
Kotinanan perundanganParlimen
Sejarah penubuhan
• Kolkhis dan Iberia
abad ke-13 c. SM – 580 M
786–1008
1008
1463–1810
12 September 1801

26 Mei 1918
25 Februari 1921
• Kemerdekaan dari Kesatuan Soviet
Pengisytiharan
Penyempurnaan


9 April 1991
25 Disember 1991
24 Ogos 1995
Area
• Total
69,700 km2 (26,900 sq mi) (Ke-119)
Population
• 2020 estimate
3,716,858 [a][4]
4,012,104 [b] (Ke-131)
• 2014 census
3,713,804 [a][5]
• Density
57.6/km2 (149.2/sq mi) (Ke-137)
GDP (PPP)2019 estimate
• Total
$46.05 billion[a][6] (Ke-112)
• Per kapita
$12,409[a][6] (Ke-101)
GDP (nominal)2019 estimate
• Ginumu
$17.83 billion[6] (Ke-118)
• Per kapita
$4,285[a][7] (Ke-107)
Gini (2018)Positive decrease 36.4[8]
medium
HDI (2018)Increase 0.786[9]
high · Ke-70
Mato tusinLari Georgia (₾) (GEL)
Zon timpuUTC+4 (Waktu Georgia GET)
Driving sidekanan
Calling code+995
Kod ISO 3166GE
Internet TLD.ge .გე
Website
Gov.ge
  1. ^ Data tidak termasuk wilayah Georgia yang diduduki.
  2. ^ Data termasuk wilayah Georgia yang diduduki.

Georgia (Templat:Lang-ka Sakartvelo; ointutunan mantad toun 1990 gisom 1995 sabaagi Republik Georgia) nopo nga iso pogun id ponong timur Rahat Oitom id selatan Kaukasus. Bagas republik montok Koisaan Soviet diti nopo nga mirontob miampai do Rusia id ponong utara om Turki, Armenia miampai no do Azerbaijan id selatan.

Opuhawang o Georgia miampai sajara di poinralom om kiwaa koubasanan di kagayat ginawo ii laid no natamangan. Ontok Zaman Pintangaan, nokoimbulai o Karajaan Georgia sabaagi karajaan di tagaras kopio miampai nakagampot do kemuncak id pialatan do abad kumo-10 om kumo-13. Kopongo nokotoguang do zaman penguasaan Turki om Parsi, natakluk o Georgia di Empayar Rusia ontok abad kumo-19. Tumilombus, nakagabas o pogun Georgia ontok toun 1918 om 1921 pogulu do miniamung miampai do Koisaan Soviet. Ontok toun 1936, nosiliu o Georgia sabaagi do republik koisaan gisom do nouyad o Koisaan Soviet. Ontok zaman Soviet, ekonomi Georgia nopo nga nokomoden om nokoinggumu. Noisytihar do Georgia o kedaulatan pogun ontok do 19 Milau 1989 om nokoimagon o kagabasan ontok do 9 Ngiop 1991.

Georgia nopo nga iso pogun di membangun i poingiliu id taang kumo-70 id suang Indeks Pembangunan Manusia. Georgia nogi nga puru do Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu, Majlis Eropah om Pertubuhan montok Demokrasi om Pembangunan Ekonomi GUAM. Kiwaa duo wilayah do Georgia ii nopo nga Abkhazia om Ossetia Selatan ii nakaanu do pengiktirafan sompomogunan di totos kirontob kopongo Pisangadan Rusia-Georgia 2008. Kogumuan pogun id pomogunan nopo nga mongondos do wilayah-wilayah dii sabaagi do wilayah Georgia i kimogiigiyon do Rusia.[10]

Etimologi

[simbanai | simbanai toud]

Tadon do ngaran Georgia nopo nga au atalang. Towud gulu ontok do Zaman Pintangaan popotolinahas do ngaran Georgia nopo nga populariti mantad do Santo Georgios, Santo Penaung Georgia. Ponuatan Eropah ii tinilombus do mogintong boros Latin, Georgius, ii naanu mantad boros Yunani Kuno Γεώργιος (Geṓrgios, “momuumutanom”). Sokodungon o hujah diti tumanud do monuunuat klasik, Pliny om Pomponius Mela, ii mongolohou diolo sondii sabaagi do puak-puak ii popoindalan abaabayan momuumutanom sabaagi "Georgi". Mantad dii, pinungaranan diolo ii montok popisuai do puak-puak di mantad tinimungan momuumutanom do suai ii au kakal poingiyon do hilo.

Sasatanga sarjana ontok abad kumo-20 kisinorou do Georgia nopo nga kitadon kanto mantad do hogot di miagal ko' Rusia, грузи́н (gruzín). Tadon hogot dii nopo nga, ‎ (Gorj), mantad Parsi Pintangaan, 𐭥𐭫𐭥𐭰𐭠𐭭‎ jamak (Wiruz-ān, “Iberia, Georgia”). Pionitan diti nopo nga owonsoi id boros Parthia 𐭅𐭉𐭓𐭔𐭍‎ jamak (Wiruž-ān), Parsi Pintangaan jamak (wrwcʾn), om Armenia Laidվիր-ք (vir-kʿ).

Tumanud sinorou do suai, kipiromutan o Georgia miampai boros Parsi, گرگ‎ (gorg, “serigala”). Ointutunan nogi o Georgia sabaagi "pomogunan serigala" tu koiyonon nuluhon ii kitalun id sampaping do utara om okito sabaagi koiyonon terlarang om bahaya montok tulun Parsi Kuno.

Tulun Gurji nogi nga mangarait pogun dii sabaagi doSakartvelo (საქართველო, "tana Kartvelia"), ii naanu mantad boogian longkod Georgia, Kartli, ii norikud mantad abad kumo-9 id suang teks Riwayat Georgia.

Karya Pintangaan Riwayat Georgia nopo nga kokomoi songulun eponim leluhur Kartvelia, Kartlos, cicit kumaa Japheth. Nga, nakasaga o sarjana do maganu hogot dii mantad do Karts, ii nopo nga iso mantad do puak-puak proto-Georgia ii nokoimbulai sabaagi tinimungan dominan ontok di pogulu po.[11] Ngaran hogot Sakartvelo (საქართველო) nopo nga abaagi kumaa duo boogian. Kiguas mantad do kartvel-i (ქართველ-ი), ii popotolinahas kokomoi mogiigiyon koiyonon do longkod Georgia, Kartli toi ko' Iberia miagal di nokito id towud-towud Empayar Rom Timur. Yunani Kuno (Strabo, Herodotus, Plutarch, Homer om suai-suai po) om Rom (Titus Livius, Tacitus om suai-suai po) sumuku do koiyonon gulu barat Georgia sabaagi Kolkhis om timur Georgia sabaagi Iberia (Iberoi id piipiro towud Yunani). Ponugku Georgia, sa-X-o nopo nga kontruksi geografi standard ii pinosudong kumaa "koiyonon di noiyanan di X", miampai di X sabaagi etnonim.[12]

Mogiigiyon pogun Georgia baino nopo nga noilaan mantad di 1.8 juta toun dipogulu po. Koiyonon ekskavasi id Dmanisi ii poingiliu id tenggara Georgia nopo nga kiwaa hinta-hinta dii. Kaagu nga, kinorubaan prasajara miagal ko Acheulia, Mousteria om Paleolitik Tohuri nopo nga norubaan id mogikaakawo gua om koiyonon pengudaraan poingukab id Georgia.

Kalaja pomutanaman nopo nga winonsoi mantad di Zaman Neolitik po ii nointutunan sabaagi koubasanan Shulaveri-Shomu ii nokoimbulai id pialatan do timpu 5000 om 6000 toun Pogulu Masihi. Koulunan ontok dii nopo nga momoguno obsidian sabaagi do kakamot, montok momiara dupot miagal ko sapi om wogok miampai do popoingkawas do kopolobusan pomutanaman miagal ko anggul.

Raja Miridian III pinapadadi doKristian sabaagi ugama rasmi karajaan ontok toun 324.

Karajaan gulu

[simbanai | simbanai toud]

Tulun Gurji nopo nga morujuk tinaru diolo sabaagi do Kartvelebi; tadon do koworisan diolo nopo nga okito mantad cucu-cicit Noah, Kartlos. Sajara Georgia nopo nga nokito do laid no kumaa koimbulayon karajaan-karajaan kuno Kolkhis id barat (longkod legenda Bulu Kencana om koiyonon koloni Yunani) om Kartli (nga ointutunan nogi sabaagi do Iberia toi ko' Iberia) id boogian timur om selatan, kohompit no piipiro koiyonon id pogun Turki om Armenia do baino. Ontok abad kuma-4, Georgia nopo nga iso pogun di nokopogulu kopio do kiugama Kristian. Mongingit ugama Kristian nopo diti nga winonsoi di pomorinta Georgia ontok dii, Raja Mirian III om Ratu Nana ii nokosuang mantad dii Santa Nino ontok gulu abad kuma-4.

Id suang mitologi Yunani, koiyonon Kolkhis nopo nga poingiliu id Hulu Kencana. Tumanud karya epik di Argonautica ii sinusui di Apollonius Rhodius, Jason om Argonaut ii minanakau do Hulu Kencana mantad Raja Aeëtes aasil nuhupan di tanak tondu raja dii sondii, Medea. Tulun kampung id koiyonon nulu terpencil id Svaneti (somboogian mantad Kolkhis) nopo nga kikoubasanan momoguno kulit kambing montok mamagamit do zarah amas halus ii kiwaa id baang ii lumuyung mantad Nulu Caucasus. Kulit dii nopo nga pokoringon om bobogon montok papalabus do suang dau. Ahal diti nosiliu do topik pibarasan montok mogintong topot toi ko' au kokomoi legenda "kopuhawangan" Kolkhis nopo nga sumuku do amas toomod.

Ontok abad kuma-4 gisom ko-6 M, mininggoos o Georgia do sumaap penakluk Parsi om Bizantin montok popotindohoi do kinagabasan dau. Mininggoos ii Egrisi do sumaap di Byzantine om Kartli (tulun Iberia) nopo nga sumaap do penceroboh Parsi. Ontok pompod abad kumo-5, Raja Vakhtang I Gorgasali nopo nga noondos sabaagi tapa tinaru Georgia, om nokoimpuun o pemberontakan anti-Parsi om pinopoundaliu ibu kota karajaan id Mtskheta kumaa longkod pomorintaan Georgia baino id Tbilisi. Sundung do ingkaa, goos disio nopo nga nakaanu do kagabasan om pinopiiso do nogori-nogori Georgia nga au alaid. Raja Kartli (Iberia) nopo nga minoningkod iso pisangadan ontok gulu abad ko-6. Kapatai po isio, minimpuun do pinatong do Parsi. Ontok dii, tinimungan bangsawan Parsi nopo nga noonuan do koistimewaan montok mongundi gabenor ii lohowon sabaagi do erismtavari do tulun Gurji. Ontok tohuri abad kumo-7, goos Byzantine om Parsi kumaa ponguasaan Timur Tanga nopo nga noonuan kosiwatan kumaa penaklukan Arab Muslim montok koiyonon dii. Tulun Arab nopo dii nga minomoron do emiriah id Tbilisi.

Zaman kinalantayan

[simbanai | simbanai toud]

Panaapan kumaa pomorintaan Arab nopo nga noimpunan do dinasti Bagrationi ii poinlongkod id Tao-Klarjeti, piomungan karajaan tongokoro ii sumaap do rontob moden Georgia-Turki. Naanu o Kartli kumaa do karajaan di kalapas dii. Ontok toun 1008, Karajaan Tao-Klarjeti nopo nga notungkus di Raja Bagrat III mantad Abkhazia (barat laut Georgia) om pinopokito do Georgia sabaagi di piniiso id siriba iso pomorintaan. Pencerobohan Turki seljuk ontok abad kumo-11 nopo nga minonimban do kaantakan dii. Sundung dii, nougadan o Seljuk di Raja Bagriationi tomulok, David Aghmashenebeli (1089-1125) ii mingala diolo id Didgori ontok 1122 miampai nakaanu kawagu do Tbilisi om nosiliu sabaagi do ibu kota karajaan dii.

Nosiliu di Davit o Georgi sabaagi iso kuasa koiso id rantau Caucasus om nosiliu longkod koubasanan om pondidikan Kristian. Nakagampot o Georgia do zaman kemuncak dau ontok id siriba do pomorintaan cucu-cicit dau ii Ratu Tamar (1184-1213), hinombo karajaan dii nopo nga nokuasa do koiyonon moden Azerbaijan om Armenia om boogian-boogian id Turki miampai selatan Rusia. Pantangon i Tamar do tulun Gurji gisom dinondo om lohowon miampai aiso ironi sabaagi do Raja Tamar!

Korutumon om kopomoogian

[simbanai | simbanai toud]

Zaman kinalantayan Georgia nopo nga nopupusan miampai kinorikatan do Mongol ontok 1220-an. Raja Giorgi di Abaal (1314-46) nakalantoi do momupus saap do Mongol. Sundung dii, norikatan do bencana suai ii nopo nga wabak Kapatayon Toitom. Kopongo dii, norikatan do koimbulayon penakluk mantad Asia Tanga, Tamerlane ii minanangod do Geogia soginumu inwalu id pialatan toun 1386 om 1403.

Nokowoyo korutumon o Georgia soira binabak kumaa apat karajaan gulu: Kartli om Kakheti id sampaping timur, Imereti id ponong barat laut om Samtskhe id ponong barat daya. Ontok gulu abad kumo-16, Turki Uthmaniyah om Parsi Safawiyah nopo nga miniolit montok maganu do Transcaucasia. Goduuduo empayar diti nopo nga minisangod solinaid do duo abad om pinopokito bagas hinombo karajaan Geogia id ponong barat nopo nga naratu id longon Uthmaniyah om id ponong timur nopo nga id longon Parsi. Kempen Shah Abbas id timur Georgia ontok gulu abad kumo-17 nopo nga pinodosian kopio om orongit. Ontok toun 1744, penakluk Parsi kawaawagu ii Nader Shah nopo nga pinapasalun do putera Bagratid sabaagi Raja Kartli om Kakheti. Iso mantad diolo nopo nga, ii Erekle II minomorinta goduuduo karajaan ii sabaagi do karajaan sapara osinggawa mantad di toun 1762.

Pemerintahan Rusia

[simbanai | simbanai toud]

Minaya o Tentera Rusia id Caucasus montok di koinsan nogi ontok toun 1770 montok monguhup kalapasan do Imereti mantad pomorintaan do Turki Uthmaniyah. Id Pibatasan Georgievsk ontok 1783 ii nowonsoi id pialatan do Rusia om Karajaan Kartli-Kakheti, miampai do nakasaga ii Erekle II do monorimo kokuasaan Rusia Kristian sabaagi jaminan koumoligan montok sumaap do musuh-musuh Islam. Nga, au pinolombus do Rusia ilo komitmen montok mongumolig Georgia ontok pencerobohan Turki om di ontok 1785 om 1795 miampai do naawi norumbak o kota Tbilisi miampai kinapatayon do mogiigiyon dau. Tinilombus do Rusia menakluk tiso om tiso o toinsanan karajaan tokoro Georgia ontok abad kumo-19. Nalanan do Rusia o pomorintaan karajaan miampai pomorinta momogun toi ko' ponguasa Turki miampai pinopoili do gabenor tentera do hilo.

Id pialatan do toun 1801 om 1918, Georgia nopo nga somboogian do Empayar Rusia. Koulunan Rusia om Gurji nopo nga kiwaa piagalan ii kohompit no do duo tarad gulu: ugama gulu montok goduuduo pogun nopo nga Kristian Ortodoks om goduuduo nga kiwaa pomilikan tana do bangsawan kumaa soginumu mogiigiyon. Ontok di timpuunon ii, pihak kikuasa Rusia nopo nga kiangkab do popiamung Georgia kumaa id saki-baki empayar. Nga, kihinta dii o pomorintaan Rusia nopo nga agayo o dominasi om popokoro o tadat om pomusarahan tulun Georgia. Ahal diti kopogowit kumaa konspirasi do tinimungan elit Georgia ontok 1832 om nogi revolusi ii pinoindalan do mogiigiyon kampung miampai tinimungan elit ontok toun 1841.

Kaantakan diti nopo nga minonimban kokoyoon ontok do nosiliu ii Mikhail Semyonovich Vorontsov do Wizurai Caucasus ontok 1844. Strategi pomorintaan Vorontsov nopo nga nakaanu mamagayat tinimungan elit Georgia montok sumimban sumiliu do koulunan Eropah ii progresif. Kalansanan montok mogowit kumaa koposion di lobi osonong nopo nga au po kopio okito tu' kakal po poindalanon o ekonomi sara diri id negeri di mundur. Ogumu tulun Gurji i poimpasi id komiskinan om asaru kotoguang do kobolingkangan louson. Somboogian diolo nopo nga mion id bandar-bandar di okuri koimbulayan porindustrian om perniagaan nopo nga poindalanon do tulun Armenia, ii minogiigiyon do hilo mantad po di kinorikatan do nenek moyang diolo di ontok pada Zaman Pintangaan.

Minonuhu o Tamerlane do serangan kumaa Georgia.

Kinalapasan

[simbanai | simbanai toud]

Ontok timpu kinotungagan do Revolusi Rusia, pinoisytihar do Georgia o kinagabasan ontok 26 Mikat 1918. Parti Demokrat Sosial Georgia nopo nga nakalantoi id pomilian raya parlimon om minomuruan part nopo nga ii Noe Zhordania sabaagi pordana montiri.

Kinagabasan Georgia nopo nga au alaid. Ontok toun 1918, Sangod Georgia-Armenia nopo nga nokoimbulai id piipiro boogian Georgia ii kogumuan noiyanan do tulun Armenia. Tinilombus ontok di tohuri toun dii, jeneral Giorgi Mazniashvili nopo nga minomuruan iso saap kumaa Tentera Topurak id goos do maganu kawagu do koiyonon kowoigan id Rahat Oitom. Minokiala o Georgia kumaa koumoligan British mantad di toun 1918 gisom do 1920.

Pengisytiharan Kagabasan Georgia, Mikat 1918.

Pomorintaan Soviet

[simbanai | simbanai toud]

Sundung do ingkaa, nasarang o Georgia do Tentera Taragang ontok Mansak 1921. Naala o Tentera Georgia om narati o karajaan Demokrat Sosial om minogidu. Tentera Taragang nopo nga suminuang id kota Tbilisi ontok 25 Mansak 1921 om minomoguno do pomorintaan komunis maya potilombus mantad Moscow. Nga, au nokoindalan o pomorintaan Rusia gisom do toun 1923 soira nopupusan o revoluis Rusia. Nokosuang o Georgia id suang Republik Sosialis Persekutuan Soviet Transcaucasia miampai do Amenia om Azerbaijian.

Joseph Stalin.

Kagabasan

[simbanai | simbanai toud]

Demonstrasi anti-Soviet maya otoronong nopo nga pinoindalan ontok 9 Ngiop 1989 ii nosiliu do tragedi. Gura kagabasan Georgia ii duminala ontok dii nopo nga nokito do tulun ginumuan soginumu 20 tulun Gurji do pinatai di tentera Soviet id labus bangunan karajaan. Karajaan ontok dii do Georgia nopo nga anti-komunis d ontok dii nopo nga binuruan do songulun intelek nasionalis, ii Zviad Gamsakhurdia ii pinopoisytihar kagabasan Geogia mantad do USSR ontok toun kinoulitan koduo tragedi dii ontok 9 Ngiop 1991. Kaantakan pogun dii nopo nga minonigo'o do riuh. Rusuhan id kotolunan nopo nga nokoimbulai id Tbilisi ontok Momuhau 1991 soira minomborontak oo puru separa tentera ii minisangod id longkod bandar montok paparatu di Gamsakhurdia. Minogidu dii isio kuminaa do Checnya om kiwaa kekosongan kuasa pogun dii ii naanu do majlis ketenteraan ii nakaanu kapantangan sompomogunan. Nakasaga ii Eduard Shevardnadze do momuruan kopimpinan id pogun dii.

Kinorikatan di Shevardnadza nopo nga au noilaan do kaanu monginsonong reputasi Georgia nga nokorutum do konflik suang do pogun. Gencatan senjata ontok Mahas 1992 nopo nga pinosonong do konflik ii nokoimbulai koiyonon do Ossetia Selatan mantad di noisytihar o piisaan miampai Ossetia Utara (id Rusia) ontok 1989. Nga, ontok Magus 1992, nokoharo kaagu o konflik di lobi agayo id Abkhazia.

Gambal mangsa-mangsa pinatai do Tragedi 9 Ngiop.

Revolusi Mawar

[simbanai | simbanai toud]

Sondikad kopongo korutumon di Abkhazia, otoronong o Georgia om oumolig mantad abaabayan jenayah ii minlaab, manaanakau, korumbakan infrastruktur, ancaman kongsi otuong om nogi korupsi di bormaharajalela. Nakaanu ii Shevardnadze monolibamban do ahal di sorokuri-kuri. Sundung do ingkaa, ontok gulu abad kumo-21, miampai kiis korupsi di mingkawas om kosunion ekonomi nga oloyo, au nodi otumbayaan o tulun Georgia kumaa dau.

Kinoindalanon proses pomilian raya di norutum di ontok Milau 2003 nopo nga minonimban do tarad kumaa gura popokito topurimanan di agayo pogulu nokosimban ii sabaagi iso pagahawan kuasa di otoronong. Pagahawan kuasa dii nopo nga linohou sabaagi do Revolusi Mawar kopihondot do tusak ii noowit do popokito topurimanan ngaawi. Kopongo po nokolombus oo kootuson pomilian raya, suminumpa ii popokito ngaawi do topurimanan id labus do parlimen id Tbilisi montok do tumindohoi hilo gisom do mundorong jawatan ii Shevardnadze. Miampai binuruan di bagas protégé Shevardnadze ii Mikheil Saakashvili, ii ointutunan nogi sabaagi poguam kipondidikan id Amerika om momuruan parti pombangkang (Gura Kabansaan Georgia), tinimungan di aiso senjata dii nopo nga nokosuang id parlimen ontok 22 Milau. Otingayaman po ii Shevardnadze miampai minomoguno do totobon dolikud do luminabus do hilo miampai tuhup do pegawai peribadi dau. Tohuri nopo dii nga, minundorong isio mantad jawatan do kosuabon suab dii.

Popokito topurimanan Revolusi Mawar id Tbilisi.

Ahal kawaawagu

[simbanai | simbanai toud]

Maamaso dii, nokowoyo o Georgia do timpu apat toun di osulimbang kopongo do Revolusi Mawar 2003 ii nokito do kotungagan tinimungan pro-Barat. Sundung do ingkaa, nokoimbulai oo krisis politik do talib toun 2007 montok sumaap do kobolingkangan komiskinan, koingkawason gatang, korupsi om autoritorianisme id suang karajaan Saakashvili. Miampai dakwaan do adadi kanto o pagahawan kuasa, nokotoguang ii Presidon Saakashvili do rusuhan miampai ponguhupan pulis ii pinahapas do timbakan waig om gas pomodi' mato montok mongugar protes dii. Noisytihar disio do darurat pogun om minonobon kopokitanan Imedi TV tu' somboogian mantad do sanganu kopokitanan dii nopo nga mantad do musuh politik dau ii, Badri Patarkatsishvili.

Koiyonon republik ii popitongkiad do Georgia, Abkhazia om Ossetia Selatan.

Kopomoogian pentadbiran

[simbanai | simbanai toud]

Abaagi o Georgia kumaa 53 watas, 11 kota om 2 republik autonomi:

Piipiro kota tagayo id Georgia nopo nga:

  • Tbilisi - 1,066,100 tulun (koiyonon bandar 1,270,800)
  • Kutaisi - 183,300
  • Batumi - 116,900

Simbol-simbol laid

[simbanai | simbanai toud]
Bondira laid Georgia
Lambang laid Georgia

Bondira laid Georgia nopo nga ginuno mantad di 1991 gisom 25 Milatok 2004. Noguno nogi iti mantad di toun 1918 gisom1921.

Lambang laid nopo nga ginuno mantad 1918 gisom 1921 o mantad 1991 gisom 2004.

Georgia Sirilik (93%)

Pomogunoon Boros Rusia

[simbanai | simbanai toud]

7%.

  1. "Article 8", Constitution of Georgia. In Abkhazian AR, also Abkhazian.
  2. "Constitution of Georgia" (PDF). Parliament of Georgia. Pinoopi mantad sand̠ad (PDF) ontok 10 December 2017.
  3. "საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერის საბოლოო შედეგები" (PDF). National Statistics Office of Georgia. 28 April 2016. Pinoopi mantad sand̠ad (PDF) ontok 2017-10-10. Linoyog ontok 29 April 2016.
  4. "Demographic Portal". Linoyog ontok 2020-02-09.
  5. "2014 General Population Census Main Results General Information — National Statistics Office of Georgia" (PDF). Pinoopi mantad sand̠ad (PDF) ontok 8 August 2016. Linoyog ontok 2 May 2016.
  6. 6.0 6.1 6.2 "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. Linoyog ontok 14 January 2020.
  7. "World Economic Outlook Database October 2019".
  8. "GINI index (World Bank estimate) - Georgia". data.worldbank.org. World Bank. Pinoopi mantad sanḏad ontok 20 July 2018. Linoyog ontok 22 March 2020.
  9. "Human Development Report 2019" (id boros Inggilis). United Nations Development Programme. 10 December 2019. Pinoopi mantad sand̠ad (PDF) ontok 2020-04-30. Linoyog ontok 10 December 2019.
  10. "The Law of Georgia on Occupied Territories (431-IIs)" (PDF). State Ministry for Reintegration. 23 October 2008. Pinoopi mantad sand̠ad (PDF) ontok 24 June 2014. Linoyog ontok 1 February 2015.
  11. Mikaberidze, Alexander (2015). Historical Dictionary of Georgia (ed. 2). Rowman & Littlefield. m/s/ 3. ISBN978-0198144731.
  12. Rapp, Stephen H. (2003), Studies in Medieval Georgian Historiography: Early Texts And Eurasian Contexts, pp. 419-423. Peeters Publishers, ISBN90-429-1318-5

Pautan labus

[simbanai | simbanai toud]
Peta Georgia
Peta Georgia

Templat:Fakta Pertahanan Atlantik Utara